Sử dụng kỹ thuật slicing cắt chuỗi trong Python

Python Tutorial | 14/07/2025 by Hoc Python

Trong nhiều trường hợp, bạn không chỉ cần toàn bộ chuỗi mà còn muốn trích xuất các phần cụ thể của nó – đó có thể là một từ, một ngày tháng, hoặc một đoạn mã.Thay vì phải lặp qua từng ký tự hay sử dụng các phương pháp phức tạp, slicing cung cấp một cú pháp ngắn gọn và trực quan để "cắt" ra những phần bạn cần từ một chuỗi lớn. Nó giống như việc bạn dùng một con dao sắc bén để lấy ra một lát bánh từ chiếc bánh dài vậy!

Trong bài viết này, mình sẽ cùng nhau tìm hiểu mọi khía cạnh của kỹ thuật slicing: từ cách nó hoạt động dựa trên chỉ mục, các cú pháp cơ bản và nâng cao, cho đến những ứng dụng thực tế mà bạn sẽ gặp thường xuyên trong quá trình lập trình. Hãy cùng làm chủ công cụ tuyệt vời này để xử lý văn bản trong Python một cách hiệu quả nhất nhé!

Slicing là gì?

Slicing (cắt chuỗi) là một kỹ thuật mạnh mẽ trong Python cho phép bạn lấy ra một phần (một đoạn con) từ một chuỗi lớn.

Thay vì chỉ lấy một ký tự đơn lẻ từ chuỗi bằng cách truy cập chỉ mục (như chuoi[0]), slicing cho phép bạn trích xuất một dãy các ký tự liên tiếp để tạo thành một chuỗi con mới. Bạn có thể hình dung một chuỗi dài như một chiếc bánh mì, và slicing là hành động cắt ra một lát bánh từ chiếc bánh đó.

So sánh với truy cập ký tự đơn lẻ:

Truy cập ký tự: ten_chuoi[index] -> trả về một ký tự tại vị trí cụ thể.
Slicing: ten_chuoi[start:end] -> trả về một chuỗi con bao gồm nhiều ký tự.

Ví dụ đơn giản:

chuoi_goc = "Hello World"
# Lấy ký tự 'H'
ky_tu_h = chuoi_goc[0]
print(f"Ký tự đầu tiên: '{ky_tu_h}'") # Kết quả: Ký tự đầu tiên: 'H'

# Dùng slicing để lấy "Hello"
chuoi_con = chuoi_goc[0:5] # Lấy từ index 0 đến trước index 5
print(f"Chuỗi con 'Hello': '{chuoi_con}'") # Kết quả: Chuỗi con 'Hello': 'Hello'

Slicing cực kỳ hữu ích khi bạn cần trích xuất thông tin cụ thể từ văn bản.

Trong các ứng dụng thực tế, dữ liệu thường không luôn ở dạng bạn mong muốn. Chuỗi có thể chứa nhiều thông tin ghép lại với nhau, và slicing là công cụ lý tưởng để bạn tách chúng ra thành các phần nhỏ hơn, có ý nghĩa hơn.

Ví dụ thực tế về ứng dụng của Slicing:

Lấy ngày, tháng, năm từ một chuỗi ngày tháng: Giả sử bạn có một chuỗi ngày tháng theo định dạng "YYYY-MM-DD" và bạn muốn trích xuất riêng năm, tháng, và ngày.

ngay_thang_nam = "2023-10-26"
nam = ngay_thang_nam[0:4]   # Lấy từ index 0 đến 3 => "2023"
thang = ngay_thang_nam[5:7] # Lấy từ index 5 đến 6 => "10"
ngay = ngay_thang_nam[8:10] # Lấy từ index 8 đến 9 => "26"

print(f"Chuỗi ngày tháng gốc: '{ngay_thang_nam}'")
print(f"Năm: {nam}, Tháng: {thang}, Ngày: {ngay}")
# Kết quả: Năm: 2023, Tháng: 10, Ngày: 26

Lấy mã sản phẩm từ một chuỗi ID dài: Một ID sản phẩm có thể có định dạng "CAT-SP001-REG", nơi "SP001" là mã sản phẩm.

id_san_pham = "CAT-SP001-REG"
ma_san_pham = id_san_pham[4:9] # Lấy từ index 4 ('S') đến trước index 9 ('-')
print(f"Mã sản phẩm từ ID '{id_san_pham}': '{ma_san_pham}'")
# Kết quả: Mã sản phẩm từ ID 'CAT-SP001-REG': 'SP001'

Xử lý các phần của câu: Bạn có thể muốn lấy động từ hoặc danh từ chính trong một câu đơn giản.

cau_van = "Python là ngôn ngữ lập trình"
tu_dau_tien = cau_van[0:6] # Lấy "Python"
print(f"Từ đầu tiên: '{tu_dau_tien}'") # Kết quả: Từ đầu tiên: 'Python'

Slicing là một kỹ thuật cực kỳ linh hoạt và hiệu quả, giúp bạn thao tác với văn bản một cách chính xác và gọn gàng. Để sử dụng slicing một cách hiệu quả, việc hiểu rõ về chỉ mục (indexing) của chuỗi là điều cần thiết. Chúng ta sẽ tìm hiểu về chỉ mục trong phần tiếp theo.

Cách hoạt động của Slicing: Chỉ mục (Index) trong Python

Mỗi ký tự trong một chuỗi Python đều có một vị trí được đánh số, gọi là chỉ mục (index). Bạn có thể coi chuỗi như một dãy các ô liên tiếp, và mỗi ô chứa một ký tự duy nhất cùng với một "địa chỉ" là chỉ mục của nó. Việc nắm vững cách đánh chỉ mục này là chìa khóa để bạn có thể trích xuất chính xác các phần của chuỗi.

Có hai cách để đánh chỉ mục trong Python:

Đếm từ đầu (Chỉ mục dương)

Quy tắc: Chỉ mục dương bắt đầu từ 0 cho ký tự đầu tiên của chuỗi, sau đó tăng dần lên 1, 2, 3, v.v., cho đến ký tự cuối cùng.

Ví dụ minh họa:

chuoi_vi_du = "PYTHON"
# Các ký tự và chỉ mục dương tương ứng:
# Ký tự:   P   Y   T   H   O   N
# Chỉ mục:  0   1   2   3   4   5

Ví dụ code:

ngon_ngu = "PYTHON"

# Lấy ký tự đầu tiên
ky_tu_0 = ngon_ngu[0]
print(f"Ký tự tại chỉ mục 0 của '{ngon_ngu}': '{ky_tu_0}'") # Kết quả: 'P'

# Lấy ký tự thứ ba (tại chỉ mục 2)
ky_tu_2 = ngon_ngu[2]
print(f"Ký tự tại chỉ mục 2 của '{ngon_ngu}': '{ky_tu_2}'") # Kết quả: 'T'

Đếm từ cuối (Chỉ mục âm)

Quy tắc: Chỉ mục âm bắt đầu từ -1 cho ký tự cuối cùng của chuỗi, sau đó giảm dần thành -2, -3, v.v., khi di chuyển về phía đầu chuỗi.

Ví dụ minh họa:

chuoi_vi_du = "PYTHON"
# Các ký tự và chỉ mục âm tương ứng:
# Ký tự:   P    Y    T    H    O    N
# Chỉ mục: -6   -5   -4   -3   -2   -1

Ví dụ code:

ngon_ngu = "PYTHON"

# Lấy ký tự cuối cùng
ky_tu_am_1 = ngon_ngu[-1]
print(f"Ký tự tại chỉ mục -1 của '{ngon_ngu}': '{ky_tu_am_1}'") # Kết quả: 'N'

# Lấy ký tự kế cuối
ky_tu_am_2 = ngon_ngu[-2]
print(f"Ký tự tại chỉ mục -2 của '{ngon_ngu}': '{ky_tu_am_2}'") # Kết quả: 'O'

Tại sao có cả chỉ mục dương và âm?

Việc có cả hai loại chỉ mục mang lại sự linh hoạt đáng kể:

Chỉ mục dương rất tiện lợi khi bạn biết chính xác vị trí bắt đầu từ đầu chuỗi.
Chỉ mục âm cực kỳ hữu ích khi bạn muốn thao tác với các ký tự ở cuối chuỗi mà không cần biết tổng độ dài của chuỗi.

Lưu ý quan trọng: Nếu bạn cố gắng truy cập một chỉ mục nằm ngoài phạm vi hợp lệ của chuỗi (ví dụ, chỉ mục 6 hoặc -7 cho chuỗi "PYTHON"), Python sẽ báo lỗi IndexError.

Cú pháp cơ bản của Slicing: `[start:end]` trong Python

Cú pháp [start:end] là cách phổ biến nhất để thực hiện cắt chuỗi trong Python. Nó cho phép bạn xác định một đoạn cụ thể trong chuỗi bằng cách chỉ ra điểm bắt đầu và điểm kết thúc của đoạn đó.

start: Đây là chỉ mục của ký tự mà bạn muốn bắt đầu đoạn cắt. Ký tự tại chỉ mục này được bao gồm trong kết quả.

Nếu bạn bỏ trống tham số start (ví dụ: chuoi[:end]), Python sẽ mặc định lấy từ chỉ mục 0 (tức là bắt đầu từ đầu chuỗi).

end: Đây là chỉ mục của ký tự mà bạn muốn kết thúc đoạn cắt. Điều quan trọng cần nhớ là ký tự tại chỉ mục này KHÔNG được bao gồm trong kết quả.

Quy tắc "end-1": Python sẽ cắt đến ký tự ngay trước chỉ mục end. Ví dụ, nếu end là 5, nó sẽ lấy các ký tự ở chỉ mục 0, 1, 2, 3, 4.
Nếu bạn bỏ trống tham số end (ví dụ: chuoi[start:]), Python sẽ mặc định lấy đến hết chuỗi.

Hãy xem các ví dụ chi tiết sau để hiểu rõ hơn:

ten_day_du = "Nguyen Van A"
# Chỉ mục:   N g u y e n   V a n   A
# Chỉ mục:   0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1
#           -2-1
print(f"Chuỗi gốc: '{ten_day_du}'")
print("-" * 30)

# Ví dụ 1: Lấy một phần cụ thể từ giữa chuỗi
# Lấy 6 ký tự đầu tiên (từ index 0 đến trước index 6)
ho = ten_day_du[0:6]
print(f"ten_day_du[0:6]  -> '{ho}'") # Kết quả: 'Nguyen'
print("Giải thích: Lấy các ký tự từ vị trí 0, 1, 2, 3, 4, 5.")
print("-" * 30)

# Ví dụ 2: Cắt từ một vị trí đến hết chuỗi (bỏ trống 'end')
# Lấy từ index 7 (ký tự 'V') đến hết chuỗi
ten = ten_day_du[7:]
print(f"ten_day_du[7:]   -> '{ten}'") # Kết quả: 'Van A'
print("Giải thích: Lấy tất cả các ký tự từ vị trí 7 đến cuối chuỗi.")
print("-" * 30)

# Ví dụ 3: Cắt từ đầu chuỗi đến một vị trí (bỏ trống 'start')
# Lấy từ đầu chuỗi (index 0) đến trước index 6
phan_dau = ten_day_du[:6]
print(f"ten_day_du[:6]   -> '{phan_dau}'") # Kết quả: 'Nguyen'
print("Giải thích: Lấy tất cả các ký tự từ đầu chuỗi đến vị trí 5.")
print("-" * 30)

# Ví dụ 4: Lấy toàn bộ chuỗi (khi bỏ trống cả 'start' và 'end')
# Đây là cách để tạo một bản sao nông (shallow copy) của chuỗi
ban_sao = ten_day_du[:]
print(f"ten_day_du[:]    -> '{ban_sao}'") # Kết quả: 'Nguyen Van A'
print("Giải thích: Lấy toàn bộ chuỗi từ đầu đến cuối.")
print("-" * 30)

# Ví dụ 5: Sử dụng chỉ mục âm để cắt từ cuối chuỗi
# Lấy ký tự cuối cùng (tại chỉ mục -1)
ky_tu_cuoi = ten_day_du[-1]
print(f"ten_day_du[-1]   -> '{ky_tu_cuoi}'") # Kết quả: 'A'
print("Giải thích: Lấy ký tự cuối cùng của chuỗi.")
print("-" * 30)

# Ví dụ 6: Lấy một đoạn từ cuối chuỗi
# Lấy 3 ký tự cuối cùng (từ index -3 đến hết)
ba_ky_tu_cuoi = ten_day_du[-3:]
print(f"ten_day_du[-3:]  -> '{ba_ky_tu_cuoi}'") # Kết quả: 'n A'
print("Giải thích: Lấy các ký tự từ vị trí -3 ('n') đến cuối chuỗi.")
print("-" * 30)

# Ví dụ 7: Lấy tất cả trừ một số ký tự ở cuối
# Lấy từ đầu chuỗi đến trước chỉ mục -3
tat_ca_tru_ba_cuoi = ten_day_du[:-3]
print(f"ten_day_du[:-3]  -> '{tat_ca_tru_ba_cuoi}'") # Kết quả: 'Nguyen Van '
print("Giải thích: Lấy tất cả các ký tự từ đầu đến trước vị trí -3 ('n').")
print("-" * 30)

Hiểu rõ cách sử dụng start và end cùng với các trường hợp bỏ trống hoặc sử dụng chỉ mục âm sẽ giúp bạn kiểm soát hoàn toàn việc trích xuất các phần của chuỗi.

Cú pháp nâng cao: `[start:end:step]` trong Python

Ngoài start và end, bạn có thể thêm một tham số tùy chọn thứ ba là step để xác định "bước nhảy" khi Python duyệt qua chuỗi để cắt.

step: Đây là số bước nhảy giữa các ký tự được chọn.

Mặc định của step là 1, nghĩa là Python sẽ lấy từng ký tự một theo thứ tự từ trái sang phải (hoặc từ start đến end).
Nếu step là 2, nó sẽ lấy ký tự hiện tại, sau đó bỏ qua 1 ký tự và lấy ký tự tiếp theo, cứ thế tiếp tục.
Nếu step là một số âm, Python sẽ cắt chuỗi theo chiều ngược lại (từ phải sang trái).

Hãy cùng xem các ví dụ chi tiết để hiểu rõ hơn về cách step hoạt động:

chuoi_dai = "ABCDEFGHIJ"
# Chỉ mục:   A B C D E F G H I J
#            0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
print(f"Chuỗi gốc: '{chuoi_dai}'")
print("-" * 30)

# Ví dụ 1: Lấy các ký tự cách nhau 2 vị trí (bước nhảy dương)
# Cắt từ đầu đến cuối (bỏ trống start và end), với bước nhảy 2
cat_voi_buoc_nhay = chuoi_dai[::2]
print(f"chuoi_dai[::2]   -> '{cat_voi_buoc_nhay}'") # Kết quả: 'ACEGI'
print("Giải thích: Lấy các ký tự ở chỉ mục 0, 2, 4, 6, 8.")
print("-" * 30)

# Ví dụ 2: Cắt chuỗi trong một phạm vi cụ thể với bước nhảy
# Lấy các ký tự từ index 1 (B) đến trước index 8 (I), với bước nhảy 3
cat_buoc_nhay_cu_the = chuoi_dai[1:8:3]
print(f"chuoi_dai[1:8:3] -> '{cat_buoc_nhay_cu_the}'") # Kết quả: 'BEH'
print("Giải thích: Bắt đầu từ 'B' (index 1), nhảy 3 bước tới 'E' (index 4), nhảy 3 bước tới 'H' (index 7).")
print("-" * 30)

# Ví dụ 3: Đảo ngược chuỗi (kỹ thuật phổ biến với bước nhảy âm)
# Khi step là -1, Python duyệt chuỗi từ phải sang trái.
# Bỏ trống start và end nghĩa là "từ đầu đến cuối" theo chiều duyệt.
dao_nguoc_chuoi = chuoi_dai[::-1]
print(f"chuoi_dai[::-1]  -> '{dao_nguoc_chuoi}'") # Kết quả: 'JIHGFEDCBA'
print("Giải thích: Bắt đầu từ cuối chuỗi, lấy từng ký tự một theo chiều ngược lại.")
print("-" * 30)

# Ví dụ 4: Đảo ngược một phần chuỗi (với bước nhảy âm và phạm vi cụ thể)
# Lấy các ký tự từ index 7 (H) đến sau index 2 (C), theo chiều ngược lại
dao_nguoc_phan = chuoi_dai[7:1:-1] # Lưu ý: end là 1 (ký tự ở index 2 (C) sẽ là ký tự cuối cùng được lấy)
print(f"chuoi_dai[7:1:-1] -> '{dao_nguoc_phan}'") # Kết quả: 'HGFEDC'
print("Giải thích: Bắt đầu từ 'H' (index 7), lùi 1 bước tới 'G' (6), 'F' (5), 'E' (4), 'D' (3), 'C' (2). Dừng lại trước index 1.")
print("-" * 30)

# Ví dụ 5: Lấy ký tự từ đầu đến một vị trí với bước nhảy âm
# Chuỗi: "Hello" (index 0,1,2,3,4)
# Lấy từ cuối chuỗi (o, index 4) đến trước index 0, bước nhảy -2
ky_tu_le_tu_cuoi = "Hello"[::-2]
print(f"'Hello'[::-2] -> '{ky_tu_le_tu_cuoi}'") # Kết quả: 'olH'
print("Giải thích: Lấy 'o' (4), bỏ qua 'l' (3), lấy 'l' (2), bỏ qua 'e' (1), lấy 'H' (0).")
print("-" * 30)

Việc sử dụng tham số step mở ra nhiều khả năng sáng tạo khi thao tác với chuỗi, đặc biệt là trong việc tạo các chuỗi con với các mẫu cụ thể hoặc thực hiện đảo ngược chuỗi một cách nhanh chóng. Kỹ thuật này là một minh chứng cho sự mạnh mẽ và linh hoạt của Python trong việc xử lý văn bản.

Slicing trong thực tế trong Python

Kỹ thuật slicing giúp bạn xử lý văn bản một cách linh hoạt, trích xuất thông tin cần thiết hoặc biến đổi chuỗi theo nhu cầu của chương trình.

Trích xuất thông tin: Lấy các phần cụ thể từ chuỗi dữ liệu

Đây là một trong những ứng dụng phổ biến nhất của slicing. Khi bạn có một chuỗi chứa nhiều loại thông tin được kết hợp theo một định dạng nhất định, slicing cho phép bạn dễ dàng "cắt" ra từng mảnh thông tin mà bạn cần.

Ví dụ 1: Trích xuất ngày, tháng, năm từ chuỗi ngày tháng Giả sử bạn có một chuỗi ngày tháng theo định dạng chuẩn "YYYY-MM-DD".

ngay_thang = "2023-10-26"
print(f"Chuỗi ngày tháng gốc: '{ngay_thang}'")

nam = ngay_thang[0:4]   # Lấy 4 ký tự đầu tiên cho năm
thang = ngay_thang[5:7] # Lấy 2 ký tự sau dấu gạch ngang đầu tiên cho tháng
ngay = ngay_thang[8:10] # Lấy 2 ký tự cuối cùng cho ngày

print(f"Năm: {nam}, Tháng: {thang}, Ngày: {ngay}")
# Kết quả: Năm: 2023, Tháng: 10, Ngày: 26

Ví dụ 2: Trích xuất mã vùng và số điện thoại Với số điện thoại có định dạng " (XXX) YYY-ZZZZ".

so_dien_thoai = "(123) 456-7890"
print(f"Số điện thoại gốc: '{so_dien_thoai}'")

ma_vung = so_dien_thoai[1:4] # Lấy từ ký tự thứ 2 đến thứ 4 (không bao gồm ngoặc)
so_chinh = so_dien_thoai[6:] # Lấy từ ký tự thứ 7 đến hết

print(f"Mã vùng: {ma_vung}, Số chính: {so_chinh}")
# Kết quả: Mã vùng: 123, Số chính: 456-7890

Kiểm tra định dạng: Xác minh cấu trúc của chuỗi

Slicing có thể được sử dụng để kiểm tra xem các phần của chuỗi có tuân theo một định dạng mong muốn hay không, mặc dù cho việc kiểm tra phức tạp hơn thường dùng biểu thức chính quy (regular expressions).

Ví dụ: Kiểm tra ký tự phân cách trong mã bưu điện Giả sử mã bưu điện phải có định dạng "AAAA-BBBB". Bạn có thể cắt ra phần dấu gạch nối để kiểm tra.

ma_buu_dien_hop_le = "1234-5678"
ma_buu_dien_sai = "ABCD_EFGH"

print(f"Kiểm tra mã '{ma_buu_dien_hop_le}':")
if len(ma_buu_dien_hop_le) == 9 and ma_buu_dien_hop_le[4] == '-':
    print("Định dạng hợp lệ.")
else:
    print("Định dạng không hợp lệ.")
# Kết quả: Định dạng hợp lệ.

print(f"\nKiểm tra mã '{ma_buu_dien_sai}':")
if len(ma_buu_dien_sai) == 9 and ma_buu_dien_sai[4] == '-':
    print("Định dạng hợp lệ.")
else:
    print("Định dạng không hợp lệ.")
# Kết quả: Định dạng không hợp lệ.

Tạo chuỗi con: Dựng chuỗi mới từ các phần của chuỗi hiện có

Khi chuỗi là bất biến, slicing là cách chính để tạo ra các chuỗi mới bằng cách kết hợp các phần của chuỗi gốc.

Ví dụ: Tạo tên viết tắt hoặc chuỗi rút gọn

ten_day_du = "Nguyen Van A"
ten_viet_tat = ten_day_du[0] + ". " + ten_day_du[7] + "."
print(f"Tên viết tắt của '{ten_day_du}': '{ten_viet_tat}'") # Kết quả: N. V.

email_goc = "[email protected]"
ten_dang_nhap = email_goc[:email_goc.find('@')] # Cắt từ đầu đến trước dấu '@'
print(f"Tên đăng nhập: '{ten_dang_nhap}'") # Kết quả: user

Đảo ngược chuỗi: Một cách nhanh chóng và hiệu quả

Đây là một "mẹo" rất nổi tiếng và tiện lợi của slicing với step âm.

Ví dụ: Đảo ngược một từ hoặc một câu

tu_can_dao_nguoc = "Python"
tu_da_dao_nguoc = tu_can_dao_nguoc[::-1] # Dùng step -1 để đảo ngược
print(f"Từ gốc: '{tu_can_dao_nguoc}', Từ đảo ngược: '{tu_da_dao_nguoc}'")
# Kết quả: Từ gốc: 'Python', Từ đảo ngược: 'nohtyP'

cau_can_dao_nguoc = "Hello World"
cau_da_dao_nguoc = cau_can_dao_nguoc[::-1]
print(f"Câu gốc: '{cau_can_dao_nguoc}', Câu đảo ngược: '{cau_da_dao_nguoc}'")
# Kết quả: Câu gốc: 'Hello World', Câu đảo ngược: 'dlroW olleH'

Như bạn thấy, kỹ thuật slicing là một công cụ đa năng và mạnh mẽ, giúp bạn thực hiện rất nhiều thao tác cần thiết khi làm việc với dữ liệu văn bản trong Python.

Kết bài

Mình đã cùng nhau tìm hiểu kỹ thuật Slicing (Cắt Chuỗi) trong Python – một công cụ vô cùng mạnh mẽ và linh hoạt để thao tác với chuỗi. Bạn đã học cách sử dụng các chỉ mục (dương và âm) để xác định điểm bắt đầu và kết thúc, cũng như cách điều khiển bước nhảy (step) để trích xuất các phần chuỗi theo nhiều cách khác nhau.

Hãy luôn ghi nhớ những điểm then chốt này để sử dụng slicing hiệu quả:

Chỉ mục luôn bắt đầu từ 0 đối với chỉ mục dương, và -1 đối với chỉ mục âm (tính từ cuối chuỗi).
Quy tắc "end-1": Chỉ mục end trong cú pháp slicing [start:end] không bao gồm ký tự tại vị trí đó trong kết quả.
Chuỗi là bất biến: Slicing không làm thay đổi chuỗi gốc. Mỗi lần bạn thực hiện slicing, Python sẽ trả về một chuỗi mới là bản sao của phần đã cắt.
Tính linh hoạt của step: Tham số step (đặc biệt là step = -1) là một "mẹo" tuyệt vời để đảo ngược chuỗi hoặc lấy các ký tự xen kẽ.

Việc thành thạo kỹ thuật slicing sẽ giúp bạn giải quyết nhiều bài toán thực tế liên quan đến xử lý văn bản, từ việc trích xuất thông tin cụ thể, kiểm tra định dạng dữ liệu cho đến việc biến đổi cấu trúc chuỗi. Đây là một kỹ năng nền tảng mà mọi lập trình viên Python đều cần nắm vững để viết mã hiệu quả và gọn gàng hơn.